Çocuğun Gelişiminin Takip Edilmesi ve Değerlendirilmesi
Okulların açılmasına az bir süre kala velilerin okul seçimi önemli bir gündem oluşturmakta. Zira okul seçimi çocukların tüm yaşamını olumlu ya da olumsuz etkileyecek bir süreç. Bu süreçte okula yeni başlayacak öğrencilerin, genel gelişimlerinin ve zihinsel performanslarının değerlendirilmesi, olası gelişimsel sorunların zamanında tespit edilmesi ve bilgilerin paylaşılması ailenin dikkat etmesi gereken önemli bir kavram…
Eğitimde ölçme ve değerlendirme olarak isimlendirilen ve eğitimin vazgeçilmez unsuru olan bu kavram neden önemlidir? Okul öncesi dönemdeki çocuklar için farklı bir önem arz eder mi?
Okul öncesi dönemde çocuklar, yaşamları boyunca alacağı gelişimsel mesafenin yarısını bu dönemde almaktadır. Bu dönemde çocukların öğrenme ve gelişimine ilişkin düzenli ve sürekli bilgi alınması, gelişimle ilgili doğru kararların verilmesi ve değerlendirme yapılması açısından önemlidir. Ancak yapılacak olan ölçme-değerlendirme faaliyeti gelişigüzel bir iş olarak değil, önemli ve yararlı bilgilerin edinileceği bir süreçtir. Nitelikli bir okul öncesi eğitim kurumundan beklenen eğitim sürecinde sık ve düzenli yapılan ölçmeler ve değerlendirmelerin olmasıdır.
Çocukların değerlendirilmesinde, gelişimlerindeki ilerlemelerin ya da geriliğin takibi ile birlikte çocukların eğitim sürecine dâhil olan unsurlarında değerlendirilmesi ve gerekli düzenleme ve müdahalelerin yapılması gerekir. Bu durum okul öncesi eğitimin kalitesinin artırılarak hedeflenen amaçlara ulaşabilmek için önemlidir.
İyi bir okul öncesi eğitim sürecinde önemli bir unsur olan ölçme ve değerlendirme aile tarafından okul seçiminde belirlenen kriterler den biri olmalıdır. Çünkü çocuklar arasındaki bireysel farklılıklar tek tip değerlendirme yolu ile ihtiyaçları belirlemeye çalışmakta yeterli olmayacaktır. Aileler bunun bilincinde olmalı ve eğitim öğretim süreci kadar okulun ölçme-değerlendirme sürecini de iyi takip etmelidir.
Değerlendirmenin amacı, çocuğu ölçüp tanımaya, anlamaya çalışmak olsa da aslında bir çeşit müdahaledir. Çocuğun eğitim öğretim sürecindeki olumsuzlukları yaşamaması adına dikkate alınması gereken önemli bir noktadır. Sadece çocuğun değil, öğretmenin ve ailenin de kendisini değerlendirdiği bir süreçtir.
Ölçme ve değerlendirme sadece öğretmen ve aileye mi bilgi verir. Elbette ki hayır… Asıl amaç çocuğa kendisini tanımasına fırsat vererek bireysel farklılıklarını ve yapabileceklerini gösterebilmektir. Potansiyelini en üst sınıra çıkarmasını sağlayabilmektir.
Çocuklar okul öncesi dönemde ince-kaba motor becerileri, bilişsel, sosyal, dil ve öz bakım becerileri olmak üzere beş farklı alanda gelişim göstermektedirler. Ancak bu alanlardaki gelişim her çocuk için farklıdır. Bu nedenle erken çocukluk döneminde “tek tip” eğitim öğretim süreci ve etkinlikleri ile, çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak yeterli olmayacaktır. Eğitim süreci başlangıcında ilk yapılacak iyi bir ölçme-değerlendirme ile çocuğun beceri ya da becerilerinin belirlenmesi ve sonrasında en uygun yöntemin seçilmesidir.
Okul öncesi dönemdeki çocukların öğrenme biçimlerindeki farklılık nedeni ile ölçme ve değerlendirmede birçok yönü ile farklılık gösterir.
Ölçme ve değerlendirme sürecinde dikkat edilecek bir diğer nokta da değerlendirmeyi yapan kişinin yeterli donanımına ve değerlendirme aracını kullanma ehliyetine sahip olmasıdır. Aynı zamanda sonuçların etik yönler dikkate alınarak hiçbir ayrıntıyı atlamadan aile ile paylaşılmasıdır.
Aliye Duman – Özel Gençlik Anaokulu Müdürü
