Okul olgunluğu çocuğun ilkokula, ilkokulun gerektirdiği kurallara ve öğrenmeye hazır olması demektir. Örneğin derste anlatılanları öğrenebilmesi için dikkatini verebilmesi ve dikkatini sürdürebilmesi, yazı yazmayı öğrenebilmesi için ince motor becerilerinin kalemi tutabilecek kadar gelişmiş olması gerekir.
Ancak dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, okula başlayan çocuğun, sadece zihinsel olgunluğa ulaşması ya da takvim yaşının okula başlamak için uygun olması tek başına yeterli bir ölçüt değildir.
Fiziksel gelişim de okul olgunluğu için önemli bir etkendir. Bu nedenle, çocuk okula başlamadan önce sağlık muayenesinden geçirilmelidir. Çocuğun işitme ya da görme probleminin olup olmadığı tespit edilmelidir. İşitme ya da görme problemi olan çocuklar doğal olarak öğrenme güçlüğü çekecektir. Aynı şekilde sosyal gelişimde okula hazır olgunluğu kavramı içerisinde önemle üzerinde durulması gereken bir alandır.
Günümüzde değişen ve gelişen eğitim sistemi nedeniyle “okul olgunluğu” kavramı da hayatımıza girdi. Aileler çocuklarının okula başlamaya hazır olup olmadığı konusunda araştırmalar yapıyorlar, bilgi alma ihtiyacı duyuyorlar. Aslında iyi bir gözlemle, çocuğun okula hazır olup olmadığını gösteren birçok ipucu yakalanabilir. Örneğin çocuk kendi başına ne kadar süre bir etkinlikle uğraşabiliyor? Bu süre 20 dakikanın altında mı? Başladığı bir işi uygun şekilde tamamlayabiliyor mu? Annesi olmadan yabancı bir yetişkinle rahatça kalabiliyor mu? Kendine ait işleri; yani öz bakım becerilerini başarı ile yapabiliyor mu? Diğer çocuklarla olumlu ilişkiler kurabiliyor mu? Paylaşma, sırasını bekleme, arkadaşları için kendi isteklerini erteleyebilme, sessiz dinleme gibi özellikleri var mı? Kendini rahatça ifade edebiliyor mu? Renkler, sayılar, seslerle ilgili sorulara uygun cevaplar verebiliyor mu? vb. sorular çocuğun okula hazır olup olmadığını gösterir. Tüm bu soruların cevabı aslında iyi bir okul öncesi eğitimden geçmektedir.
Okul olgunluğu, okul öncesi eğitimin temel ilkeleri arasındadır. Okul öncesi eğitim ilkokul olgunluğunun kazanılmasında gerekli ve önemlidir. Her çocuk bu eğitimden yararlanmalıdır. Zira ilkokula başlamak hem ebeveynler hem çocuklar için oldukça önemli bir yaşam basamağıdır. İyi bir okul öncesi eğitim alarak ilkokula başlayan çocuğun hazır olması, gelecekteki hayat ve okul başarısını önemli biçimde etkileyecektir.
Günümüzde çocuklar artık çok daha erken bir zamanda sosyal yaşantılara ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyacın en doğru şekilde karşılanabileceği yer okul öncesi eğitim kurumlarıdır. Çevresel koşullar ne kadar olumlu yönde olursa olsun, bir çocuğa anne ya da bakıcı ile ev ortamında sağlanabilecek imkânlar asla okul öncesi eğitimin yerini tutamaz. Çocuklar okul öncesi eğitimle zihinsel, sosyal, dil, öz bakım ve psikomotor becerilerini geliştirirler. Böylece ilkokula duygusal ve akademik anlamda daha hazır bir şekilde başlarlar.
Çocuktan çocuğa değişebilecek bireysel farklılıklar olmakla birlikte 4 yaşından itibaren okul öncesi eğitime başlaması okul olgunluğunun kazanılmasında oldukça önemlidir.
Aliye DUMAN
Özel Gençlik Anaokulu Müdürü
