Liselere Giriş Sınavını geride bıraktığımız bugünlerde lise seçimi pek çok ailenin gündemine girmiş durumda. Lise dönemi, gençlerin ergenliği yoğun yaşadıkları, kimlik arayışında oldukları, kendi potansiyellerini keşfettikleri, kariyer hedefleri oluşturdukları, üniversite planlaması ve hazırlığı yaptıkları, yetişkin hayatına hazırlandıkları bir dönemdir. Bu nedenle iyi bir lise, genci hem üniversiteye hem hayata hazırlamaktadır.
Lise seçimi günümüzde bir öğrencinin eğitim hayatının kilit noktasıdır. Öğrencinin tercih edeceği lisenin eğitimi, sahip olduğu imkânlar, sosyal etkinlikleri; kişisel özelliklerinin ve becerilerinin gelişmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Okul seçimi günümüzde en az üniversite tercihleri kadar önem kazanmış durumdadır. Var olan sistemde lise seçimi üniversite tercihlerini de direkt olarak etkilemektedir. Lise tercihlerini öğrencinin sadece dört yıl eğitim alacağı eğitim kurumu olarak değerlendirmek yerine, öğrencinin bundan sonraki tüm yaşamına şekil verebilecek bir seçim olduğunu unutmamak gerekmektedir.
İyi bir lise eğitimi öğrencilerin iyi bir üniversite eğitimine ve iyi bir meslek yaşamına sahip olabilmeleri için ilk basamaktır. Bu yüzden lise tercihini yaparken öğrencinin ve velinin iyi bir araştırma ve öğrencinin gelecekten beklentilerine, kişilik yapısına uygun bir tercih yapması gerekmektedir. Yaşam boyu süren kariyer planlamasında; lise yıllarında atılan adımlar, yaşanan deneyimler ve yapılan seçimler önemli rol oynar. Seçilen okulun gence;
- İlgi ve yetenekleri doğrultusunda bir eğitim alabilmesinin yolunu açması,
- Kendisini tanımasına olanak sunması
- Bilgiye ulaşma kaynaklarını yeterince tanıtması,
- Kendine güven duygusunu aşılayabilmesi,
- Önündeki seçenekleri değerlendirme fırsatını vermesi,
- İletişim becerilerini geliştirip kendini ifade edebilmesine olanak oluşturması,
- Seçeceği mesleğe ilişkin uygun dersleri almasını sağlaması,
- Doğru ve etkili bir rehberlik hizmeti sunması gerekmektedir.
Aileler, lise seçimine daha geniş bir pencereden bakmalı, çocuğunu her yönüyle hayata hazırlayan okulları araştırıp bulmalıdır. Ailelerin tercih yaparken üniversiteye en çok öğrenci yerleştiren okulları tercih etmelerinin yanında okulun sahip olduğu diğer kriterlerin neler olduğunu bilmeleri de son derece önem arz etmektedir.
Peki, İyi Bir Lise Tercihinde Aileler Hangi Başlıklara Dikkat Etmelidir?
Burada önemli olan velinin öncelikle mesleki seçim sürecine duygusal yaklaşmaması ve eldeki bilgileri, çocuğuyla ilgili detayları objektif olarak değerlendireceği bilimsel bir veri olarak görüp sürece bu doğrultuda bakmasıdır.
Okulun Sahip Olduğu Misyon ve Vizyon
İyi bir lise eğitimi, iyi temeller üzerine kurulmuş olmalıdır. Lise eğitiminde ilk bakılması gereken başlıklardan biri okulun eğitim bakış açısıdır. Okul, nasıl bir insan yetiştirmek istiyor? Öğrencilerinde ne tür özellikler biriktirmek istiyor? Bu özellikler ile gencin ve ailenin beklentileri örtüşüyor mu? Bunlar son derece önemli sorulardır. Çünkü amaç öğrencilerin akademik anlamda kendini tamamlamış bireyler olmaları ve önce kendine sonra çevresine faydası dokunan bir nesil olarak yetiştirmeleridir. İyi bir lise, öncelikle iyi bir insan yetiştirmelidir. Hem içinde bulunduğu toplumun değerlerini hem evrensel değerleri kazandırmalıdır. Lise seçiminde okulun misyon ve vizyonuna bakılmalı, okul iklimine bu misyon ve vizyonunun ne kadar yansıtıldığı ölçülmeye çalışılmalıdır. Ailesine, çevresine ve ülkesine faydalı bireyler yetiştirmeyi ilke edinmiş, insan haklarına saygılı, farklı kültürlere duyarlı bir eğitim anlayışına sahip olmalıdır. Sadece ülkesine değil, içinde yaşadığı dünyaya da katkı sağlayacak bireyler yetiştirmeyi amaç edinmiş bir okul tercih edilmelidir.
Okulun Sahip Olduğu İmkânlar
Lise dönemindeki gençlerin her şeyden önce sağlıklı ve güvenli bir okul ortamına ihtiyaçları vardır. Öğrenciler günün yaklaşık 8 saatini okulda geçirmektedir. Okulun konumu, ulaşılabilirliği lise seçiminde dikkate alınmalı ve şu sorulara yanıt aranmalıdır. Öğrencilerin uzun saatler boyunca rahat edebilecekleri, güvenle vakit geçirebilecekleri imkânlar mevcut mu? Derslik, laboratuvar, konferans salonları gibi eğitsel etkinlik alanları yeterli mi? Okulun temizlik, yemekhane ve güvenlik gibi destek birimleri mevcut mu?
Öğrencinin Akademik Başarısının Takibi
İyi bir lise, her öğrencinin yetkin olduğu alanda başarılı olacağına inanmalıdır. Lisenin ilk yıllarından itibaren her öğrencinin akademik gelişimi bireysel olarak takip edilmeli; sürekli ve ileri yönde gelişim anlayışını benimseyerek öğrencilerine bireysel hedefler vermeli ve hedeflerine yönelik başarı grafiği takip edilmelidir. Öğrenci başarısı nasıl takip ediliyor? Bireysel takip sistemi var mı? Öğrenci başarısının artırılması gereken derslerde ne tür çözümler üretiliyor? Etüt programı var mı? Sorulması gereken bazı sorulardır. Üniversiteye hazırlık sürecinde iyi bir lise, öğrencilerini bir üst eğitim kurumuna hazırlamalıdır. Üniversiteye giriş sınavları olan TYT ve AYT ile ilgili çalışmaları, kurslar, yapılan deneme sınavları öğrencinin bir üst kuruma yerleşmesinde rol oynayan önemli etkenlerdir.
Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı
Lise dönemi, öğrencilerin kendi kimliklerini keşfe çıktıkları bir yolculuktur. Aynı zamanda üniversite ve bölüm seçimleri yaparak kendi kariyer hedeflerini oluşturmaya başlarlar. Kariyer hedefleri belirlemek için okul ne tür çalışmalar yapıyor? Kariyer günleri var mı? Kararsız öğrencilere kendilerini keşfetme fırsatı sunuluyor mu? Kariyer hedeflerine ulaştırmak için ne tür destekler veriliyor? Önem arz eden rehberlik faaliyetleridir.
Sosyal ve Kültürel Faaliyetler
Sosyal yönü güçlü bir birey daha yaratıcı ve daha özgürdür. Duygusal yönü gelişmiş, sosyal sorumluluklar yüklenmiş birey kendisine ve çevresine karşı duyarlı, empatik biri olarak yetişmektedir. Akademik desteği yeterince alabilmiş öğrenciden beklenen, karşılaşabileceği engelleri aşabilme becerisidir. Bu nedenle veliler, çocukları için akan suyun peşinden koşmak yerine akan suyun yönünü değiştirecek güçte ve olanaklarda eğitim veren okulları arayıp bulmalıdırlar. İyi bir lise gencin çok yönlü gelişimi için çeşitli olanaklar sunmalıdır. Gencin spor, sanat ve sosyal alanlarda yeteneklerini geliştirmeli, ulusal ve uluslararası proje ve yarışmalara katılım göstermelidir. Öğrenciler sanatsal etkinliklere, proje yarışmalarına, sportif yarışmalara teşvik edilmeli, sosyal sorumluluk ve toplum hizmeti çalışmalarına öğrenci yönlendirilmelidir.
Mezunlarıyla İletişim
Lise seçiminde bakılması gereken kriterlerden biri de mezunlarıyla okulun kurduğu bağdır. Topluma örnek olabilecek bireyler yetiştiren kurumlar öğrencilerine sadece lise sürecinde değil hayatlarının her alanında rehberlik edebilmeli ve mezunlarıyla iletişimini koparmamalıdır. Vefa duygusuyla birlik ve beraberliğin önemini kavramış, bulundukları her ortamda kazandıkları hassasiyetleri fark ettiren ve köklerine bağlı bireyler olarak yetiştirilmesi büyük ölçüde önemlidir. Öğrencilerine staj olanakları sağlamak, staj olanaklarına ilişkin bilgileri öğrencilere aktarmak, öğrencilerin staj yerlerine yerleştirilmesinden ve daha sonraki gelişmelerini takip etmek de okulun sunduğu kariyer hizmetleri arasındadır.
SAİD TURGUT
ÖZEL ENDERUN FEN/ANADOLU LİSESİ MÜDÜRÜ
