Hayatımızın ilk yıllarından itibaren bize sunulan yaşantılar ve davranışların ehemmiyeti etkin bir okur olabilme bakımından oldukça önemlidir. Çocukluk döneminden itibaren bu alışkanlığın edinilmesi ileriki yaşlarda sosyal çevrede meramını anlatma, algılama gücünün kuvvetlenmesi ve daha birçok hususta kendini gösterecektir. Okuma, insanoğlunun kendini keşfetme olgusunu ortaya çıkaran ve kendini gerçekleştirme adı altında yapabileceği en özel eylemdir. İyi bir okuyucu okuduklarından keyif almak, zihin haritasını değiştirmek, dinlenmek, hayatı tanımak, deneyimlerini zenginleştirmek ve anlakî, dinî, politik alanlardan da feyz almak için okuma eylemine başvurur.
Okuyucu, kitap okurken dilini geliştirmenin yanı sıra bilgilerini sistemli bir şekilde artırmayı da hedeflemelidir. Çünkü dil sihirli bir araçtır ve hiç kimse kendi ana dilini çok iyi bilmeden, özellikle soyut kavramları algılayamaz ve anlatamaz. Önemli olan nasıl anlattığınız değil karşı taraftan nasıl anlaşıldığınızdır. Çünkü okuma, sadece zihinsel anlamda değil ayrıca dilsel anlamda da kendimizi geliştirmemizi sağlar. Küçük yaşlarda aile ortamında okuma alışkanlığı kazanamamış çocuklar bazen en yakın arkadaşından bazen de okulda, öğretmen vesilesi ile kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı kazanabilir; fakat bu çok da kolay olmayan bir süreçtir. Pedagoglar çocuğun ilk hediyesinin kitap olması gerektiğini vurguluyor. Henüz okuma yazma bilmeyen çocuklarınızı görsel ağırlıklı kitaplarla tanıştırmamızı öneriyor. Aileden sonra kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı konusunda en etkili yer okul, en etkili kişi öğretmendir. Evde, iş yerinde, okulda hatta uzun seyahat yolculuğunda zaman zaman kitaplar hakkında konuşmalar yapılmalı okunmuş kitaplar üzerine sosyal çevremizden görüşler alınmalıdır. Ayrıca okuduğumuz kitapları hakkında yapacağımız mütalaalar fikir dünyamızı daha da geliştirecektir. Kütüphanelerin, kitapçıların, kitap fuarlarının gezilmesi de okuyucu için eğlenceli ve faydalı olacaktır.
Peki, nasıl iyi bir okur olunabilir? Toplum olarak en çok merak ettiğimiz sorudur bu. Böyle bir soru aslında tam anlamıyla cevaplanabilecek bir soru olmamakla beraber bu soruya, yaşadığımız dönemi de katarak okumanın insan çizgisinde ne denli olması yönünden bir cevap verilebilir. İyi bir okurun, çağların tercihi olan eserleri de göz ardı etmeden hem geçmişe ait eserleri hem de günümüz eserlerini okuması gerekmektedir. Sadece bununla da sınırlı kalmayıp gündemi takip etmeli gazete, dergi okumayı alışkanlık haline getirmesi ile örnek teşkil edecek kişi olmalıdır. Ayrıca okumak, hayat boyu devam eden bir süreçtir. İyi bir okur demek, disiplinler arası bilgi geçişini iyi yapabilen, okuma esnasında saplantılı bir şekilde ideolojik olarak yaklaşmayan, nesnel olabilen kişidir. Sadece sürekli okuyarak bilgi hamalı haline gelmekten ziyade yazan, üreten, anlatan kişi olmak ise etkin okur olmanın şartlarındandır.
Güler KAYA-Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni
