İyi Bir Lise Nasıl Olmalıdır?
Biliyoruz ki eğitim, uzun soluklu uğraş olmasının yanında ülkemizin milli ve manevi açıdan gelişiminde büyük bir öneme sahiptir. Nitelikli bir eğitim, nitelikli bir yaşamın ve geleceğin güvencesidir. İyi bir üniversiteye giden yol iyi bir liseden geçmektedir. Okulun günün koşullarına göre yeniden tanımlanması, yeni rol ve sorumluluklar yüklenmesi kaçınılmazdır. Bizim çalışmalarımızın esasını da bu anlayış oluşturmaktadır. Buna göre iyi bir lise olmanın şartları şu ana başlıklar altında ifade edilebilir:
- Okulun Eğitim Felsefesi
Lise eğitiminin sağlam temeller üzerine kurulabilmesi için öncelikle bir eğitim felsefesine sahip olması gerekmektir. Nasıl bir insan yetiştirmesi gerektiğinin bilincinde, öğrencilerinde ne tür özellikler biriktirmesi gerektiğinin farkında, bu özellikler ile gençlerin, ailelerin, toplumun beklentilerini de karşılayarak;
Misyonunu ile
Vizyonunu ile
Hedefleri ile
Stratejilerini belirlemiş;
İyi bir lise;
Geçmişinden aldığı güçle geleceğe yön veren,
Manevi değerlerimizi benimseten,
Öğrenme ortamları oluşturarak öğrenmeyi zor olmaktan çıkarıp zevkli ve ilgi çekici hale getiren,
Zenginleştirilmiş öğretim yöntemlerini benimseterek yaratıcılıklarını ortaya çıkaran,
Teknolojiyi bir amaç olmaktan ziyade bir araç olarak kullanmayı öğreten,
Bireysel farklılıkları geliştiren bir anlayışa sahip olmalıdır.
- Okulun Fiziksel Şartları
Lise dönemindeki gençlerin her şeyden önce sağlıklı ve güvenli bir okul ortamına ihtiyaçları vardır. Öğrenciler günün yaklaşık yarısını okulda geçirmektedirler. Bu nedenle:
Okulun kolay ulaşılabilir bir konumda olması,
Öğrencilerin uzun saatler boyunca rahat edebilecekleri,
Güvenle vakit geçirebilecekleri, fiziksel olanakları mevcut bir yapıya sahip olması gerekir.
Derslik, laboratuvar, konferans salonları, spor tesisleri, sanat atölyeleri, bilişim laboratuvarları yeterli olmalıdır.
Okulun fiziksel alanları kadar bu alanların temizliği, yemekhane ve güvenlik gibi destek birimleri de ihtiyacı karşılayacak nitelikte olmalıdır.
- Okulun Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı
Lise dönemi, öğrencilerin kendi kimliklerini keşfe çıktıkları bir yolculuktur. Rehberlik, hastalıklı bir dönem olarak adlandırılan ergenliğin aslında Yaradan’ın insanı muhatap aldığı bir dönem olduğu bilincini öğrenciye vererek sorumluluk almalarını sağlamalıdır. Bunu yaparken de takibin ve sürekliliğin bilincinde olarak öğrencileri aynı değil farklı kılma anlayışına sahip olmalıdır.
Aynı zamanda eğitimin sadece öğretmenlerin işinin olmadığı bilinciyle veliyi de aktif hale getiren rehberlik faaliyetleri yapmalıdır. Veli ile düzenli iletişim kurularak onlara yönelik eğitim faaliyetleri ile veli eğitime dâhil edilmeli böylece “veli-okul-öğrenci” üçlü sacayağının daha sağlam temellere oturtulması sağlanmalıdır.
Bireysel rehberlik faaliyetleri ile:
İnsanı ve kendini bilen bir anlayışı geliştiren,
Yüksek başarı için disiplinin vazgeçilmez olduğunu kavratan,
Öğrencileri önce kendi yapacaklarına inandıran, öz güveni aşılayan,
Sahip oldukları potansiyellerini fark ettiren,
Hangi yüzyılı hedeflemeleri gerektiği idealini aşılayan,
Sahte tamamlanmışlık duygusuna kapılmadan ilerlemeyi öğreten
bir anlayış geliştirmesi gerekir.
Mesleki rehberlik faaliyetleri ile:
Öğrencilerini bir üst eğitim kurumuna hazırlayan,
Kariyer günleri düzenleyerek, ilgi ve kariyer testleriyle öğrenciyi yönlendirerek,
üniversite ve bölüm seçimlerine yardımcı olarak öğrenciye kendi kariyer hedeflerini oluşturan,
Mesleki gözlem programıyla öğrencilerini kariyer hedeflerine ulaştıran
bir rehberlik anlayışına sahip olmalıdır.
- Öğrenci Başarısının Takibi
İyi bir lise, her öğrencinin başarılı olabileceğine inanmalıdır. Lisenin ilk yıllarından itibaren her öğrencinin akademik gelişimi bireysel olarak takip edilmeli,
Sürekli gelişim anlayışıyla öğrencilere bireysel hedefler vermeli,
Öğrencilerin hedeflerine yönelik başarı grafiği takip edilmeli,
Öğrenci başarısının artırılması gereken derslerde çözümler üretilmeli,
Her öğrenci başkasıyla değil kendisiyle yarışmaya yönlendirilmeli,
Tam öğrenme için pekiştirme ve tekrar amacıyla ihtiyaca göre bireysel veya grup eğitimleri desteklenmelidir.
- Okulun Çok Yönlü Eğitim Anlayışı
İyi bir lise sadece akademik olarak değil, gencin çok yönlü gelişimi için olanaklar sunmalıdır. Öğrencilerin:
Yaparak yaşayarak öğrenmesi sağlanmalı,
Spor, sanat ve sosyal alanlarda yeteneklerini geliştirmeli,
Ulusal ve uluslararası proje ve yarışmalarda kendilerinin yönettikleri projeleri sunmaları sağlanmalı,
İyiliğin bulaşıcı olduğu bilinciyle sosyal yardım projelerine katılımları artırılmalı,
Toplum hizmeti çalışmalarına katılmaları sağlanmalı,
Mantık ve analitik düşünme anlayışları geliştirilmeli,
Manevi eğitim ile Amel-i Salih bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunmalı,
Adab-ı Muaşeret eğitimiyle zarafet, edeb, adab üzere yetişmeleri sağlanmalı,
Tarih kültürü kazandırılmalıdır.
- Okuma Kültürü
Zenginleştirilmiş kütüphane anlayışıyla kitap okuma, yorumlama, analiz etme ve yazma çalışmaları düzenlenerek öğrencilere kitap okuma alışkanlığı kazandırılmalıdır.
Etkin ve düzenlenmiş bir kütüphane ortamı oluşturularak öğrencilerin okumaya karşı ilgileri en üst seviyeye ulaştırılmaya çalışılmalıdır. Güncel kitapların kütüphaneye kazandırılması ile öğrencilerin burada geçirecekleri vakit artırılmalıdır.
- Yabancı Dil Eğitimi
Yabancı dil eğitimi şüphesiz önem verilmesi gereken konulardan biridir. Yabancı dil eğitiminin uygulamalı olarak öğretilmesi gereklidir. Dili sevdirmeli ve yabancı dil öğrenmeye karşı olumlu bir tavır geliştirmelidir.
Dili rahatça kullanıp kelime ve cümle kalıplarına hâkim olabilecek uygun kaynak kitaplar ve hikâyeler okutulmalıdır.
Yabancı dil müfredatı öğrenci seviyelerine uygun olarak verilmelidir.
En az bir yabancı dilde dört temel beceri alanını “dinleme, okuma, yazma, konuşma” geliştirmelidir.
Okulun İngilizce eğitimi öğrenciyi uluslararası sınavlara hazırlayacak düzeyde olmalıdır.
Sadece bir dil değil birden fazla yabancı dil bilen bireyler yetiştirmelidir.
- Evrensel Değerler
Bir lisenin öncelikli amacı iyi bir insan yetiştirme olmalıdır. Hem içinde bulunduğu toplumun değerlerini hem de evrensel değerleri kazandırmalıdır. Ailesine, çevresine ve ülkesine faydalı bireyler yetiştirmeyi ilke edinmiş, insan haklarına saygılı, farklı kültürlere duyarlı bir eğitim anlayışı geliştirilmelidir. Sadece ülkesine değil tüm insanlığa katkı sağlayacak bireyler yetiştirmeyi hedeflemelidir. Yaşadığı dünyayı gelecek nesillere miras bırakacağı bilinciyle yaşanabilir temiz bir çevre bırakmayı öğretmelidir.
- Kendini Gerçekleştirmiş Eğitim Kadrosu
İyi bir lise, topluma faydalı, toplumsal değerleri gözeten, etkili iletişim becerileri edinmiş, değişime uyum sağlayabilen, öğrenme kaynaklarına erişme ve bunlardan etkin bir şekilde yararlanma becerilerini kazanmış, bilgi iletişim teknolojilerini verimli kullanabilen, kendisiyle ve toplumla barışık, inisiyatif alan, araştıran, sorgulayan ve eleştirel düşünme becerilerine sahip özgür bireyler yetiştirebilen bir eğitim kadrosuna sahip olmalıdır.
Bu niteliklere sahip bireylerin oluşturduğu bir lisenin eğitimcilerinde bulunması gereken başlıca vasıflar şunlardır:
Mesleki yeterliliğe sahip ve mesleğini seven,
Meslektaşlarıyla, velilerle ve öğrencilerle iletişiminde etik ilkelere bağlı,
Okul yönetimi ile işbirliği içinde olan,
Kurum kaynaklarını etkili ve verimli kullanan,
Topluma karşı pozitif ve aktif rol sergileyen,
Sorumluluklarının bilincinde ve bunları yerine getiren,
Öğrencilerin beden, ruh sağlığını; fiziksel ve sosyal gelişimini olumsuz yönde etkileyecek davranışlardan kaçınan,
Mesai ve ders saatlerine titizlikle uyarak etkin ve verimli kullanan,
Eğitimci ve mesleki nüfuzunu kullanarak kişisel menfaat sağlamayan,
Sevgi, saygı, iyi örnek olma, anlayış ve hoşgörü hasletlerine sahip olan,
İnsan haklarına saygı duyarak adil ve eşit davranan,
Öğrenciyle ilgili edindiği bilgilerin gizliliğine riayet eden,
Kişisel, ailevi ve çevresel nedenlerle yaşadığı sıkıntıları yansıtmayan bir kişiliğe sahip olmalıdır.
- Mezunlarla İletişim
İyi bir lisenin mezunlar arasındaki iletişimi güçlendirmesi, dayanışmayı arttırması gerekmektedir. Mezunlarının desteğini alarak okulun ve öğrencilerin gelişimine katkıda bulunmaları sağlanmalıdır. Bunu yaparken mezunları mevcut öğrencilerle bir araya getiren etkinlikler düzenlemelidir. Böylelikle okul ruhunun yaygınlaştırılmasına katkı sağlamayı hedeflemelidir. Mezunların birbirleriyle haberleşmesinin sağlanmasına katkıda bulunmak üzere her yıl çeşitli faaliyetler düzenlemelidir.
SAİD TURGUT – ÖZEL ENDERUN FEN VE ANADOLU LİSESİ MÜDÜRÜ
