İbn-i Kemal (Kemalpaşazade Ahmed Şemseddin Efendi; 1468, Edirne – Mayıs 1536, İstanbul), Osmanlı devleti Şeyhülislamı. Fakih (hukukçu), tarihçi, müfessir, kelamcı, edebiyatçı ve şair.
Hayatı
Asıl adı Şemseddin Ahmed bin Süleyman’dır. Fatih Sultan Mehmet döneminin ileri gelen devlet adamlarından Kemal Paşa’nın torunudur. Bu nedenle İbn-i Kemal olarak tanınmıştır. Babası, Fatih Sultan Mehmet döneminin komutanlarından Süleyman Bey, annesi ise dönemin alimlerinden İbn-i Küpeli’nin kızıdır.
Beylerden olup, medrese eğitimini tamamladıktan sonra müderris (profesör) oldu. Sonra Edirne kadısı oldu. Bu vazifeden Anadolu kazaskerligine atandı. I. Selim Mısır seferinden dondukten sonra bu görevden azledildi. Sonra Edirne’de Dar-ül Hadis Medresesi ve İstanbul Beyazıt Medresesi’nde müderrislik yaptı.
1526’da Zenbilli Ali Cemali Efendi’nin vefatı üzerine şeyhülislamlığa getirildi. Bu görevde 8 yıl kaldı. 16 Nisan 1536’da İstanbul’da vefat etti.Edirnekapı’da Emir Buhari Camii’nin yanındaki Mahmud Çelebi zaviyesine defnedildi.
Eserleri
Çok iyi Arapça ve Farsça bilen, eserlerinin çoğunu Arapça yazan bir bilgindir. Risale, makale, kitap olarak Arapça ve Türkçe 200’den fazla eser yazmıştır. Tıp, tarih, felsefe, şiir, fıkıh konularında eserleri vardır. Eserlerinden bazıları şunlardır:
- Dakâyıku’l-Hakâyık
- Yûsuf u Züleyha
- İdrîs-i Bitlisî’nin Heşt-Behişt Tercümesi
- Zagyir ve Tenkîh
- Islâh-ı Mefatih
- Keşşâf’a Na-tamâm Bir Haşiye
- Şerhu Mefatih, Mühimmat
- Makîtu’l-Luga
- Nigaristan
- Osmanlı Tarihi(10 cilt)
