el-Mesûdî veya tam künyesiyle Ebu el-Hasan Ali bin el-Hüseyn bin Ali el-Mesûdî (d. 896 – ö. 956) Irak, Bağdat doğumlu Arap tarihçi, coğrafyacı ve gezgin. “AraplarınHerodotu” olarak da tanınan el-Mesûdî dünya tarihini konu eden eseri Murûc ez-Zeheb ve Ma’âdin el-Cevâhir (“Altın Bozkırlar ve Cevher Madenleri”) ile tanınır. Bu eseriyle birlikte tarih ile coğrafyayı geniş çaplı ve ayrıntılı bir biçimde birleştiren ve aynı eserde sunan ilk Arap olmuştur. Irak başta olmak üzere, Orta Doğu’da Arabistan, Mısır, Suriye,İran, Ermenistan, Azerbaycan ve Hazar Denizi çevresindeki diğer bölgeleri gezmiş, ek olarak Hindistan, Sri Lanka ve Çin’e seyahat etmiştir. Bu ülkelerin yanı sıra Hint Okyanusu,Akdeniz, Kızıl Deniz, ve Hazar Denizi’nde yelken açmıştır. Hayatının büyük bir bölümünü seyahate harcayan el-Mesûdî, 956 yılı Eylül ayında Mısır, Kahire’de vefat etmiştir. Her ne kadar İslam dininden coğrafyaya kadar pek çok konuda eser vermiş olsa da eserlerinin birçoğu bugüne ulaşmamıştır.
