Abdülhamîd ibn Türk (Arapça: عبد الحميد بن واسع بن ترك‎) ya da tam adıyla Ebü’l-Fazl Abdülhamîd bin Vâsi’ bin Türk el-Huttelî el-Hâsib, dokuzuncu yüzyılda yaşamış TürkMüslüman matematikçi. Öz geçmişi hakkında çok az şey bilinmektedir. Onunla ilgili iki kayıt vardır, biri Farslı İbn el-Nedim ve diğeri İbn el-Kefti tarafından, fakat bilgiler aynı değildir. Ancak İbn el-Kefti onun adını ʿAbd al-Hamid ibn Wase ibn Türk Jili olarak bahseder. Jili, Gilan anlamına gelir. D. Pingree’ye göre, o Ḵottal (Amu Derya)’nın kuzeyinde ve Badaḵšān batısındadır) veya Gilan doğumludur. Abū Barza Fażl b. Moḥammad b. ʿAbd-al-Ḥamīd b. Tork (ö. Bağdat, 27 Ṣafar 298) (4 Kasım 910)’un onun torunu olduğu görünür.

Onuncu yüzyılda İbn el-Nedim, ʿAbd-al-Ḥamīd ile ilgili onun adının Abu’l-Fadl ‘Abd al-Hamîd ibn Wâsi’ ibn Turk al-Khuttalî (veya, al-Jîlî), soyadının Abû Muhammad olduğunu söyler ve iki eserini listeler:
1. Kitāb al-Jāmeʿ fi’l-ḥesāb (“Kapsamlı hesap kitabı”) altı kitap halindedir; o kayıpdır, belki de, aşağıdaki dördüncü kitabın bir parçasıdır.
2. Kitāb al-Moʿāmalāt (“İşlemler kitabı”) kayıptır. Bu başlıklı ve Kitāb al-Mesāḥa (“Ölçme kitabı”) ile bir kitap daha İbn el-Nedīm tarafından Ebu Barza’ya atfedilir.

İbn el-Kefti ise, el-Fihrist, gibi birinci kitabı tekrarlar, ama ikinci kitap yerine, o aşağıdaki kitapları listeler:
3. Nawāder al-ḥesāb wa ḵawāṣṣ al-aʿdād (“Hesaplama ve Sayıların özellikleri çeşitleri kitabı”), kayıpdır.
4. Kitāb al-Jabr wa’l-moqābala (“Katışık Denklemlerde Mantıki Zaruretler”)

Aydın Sayılı’ya göre; Halife Al-Maʾmūn zamanında Maveraünnehir’de doğan 9. yüzyılın ilk yarısında yaşayan ibn Türk (Abdülhamid İbni Vasi İbni Türk Ebu Fazl) ( ? – 847) Ceyl kentinden olduğu için el-Ceyli veya matematikçi anlamına gelen el-Hasip de denmektedir. Adından da anlaşıldığı gibi Türk oğlu olan bu bilim adamı sayılar teorisi ve cebir konularında çalışmalar yapmıştır. Yapıtları “Kitab-ül Cami fi’l hisap” (altı kitap halindedir),”Kitab’ül muamelat”, “Kitab’ül Mesaha” (Ölçme işleri)’dır

Onun erken dokuzuncu yüzyılda Bağdat’ta yaşadığı ve çalıştığı ve matematik eserleri yayımladığı kesindir.

O cebir üzerine bir çalışma yazmış, “Katışık Denklemlerde Mantıki Zaruretler” olarak adlandırılan karesel (ikinci dereceden) denklemlerin çözümü üzerine sadece bir bölümü geriye kalabilmiştir.

Abdülhamid İbn Türk’ün, “Kitāb al-jabr wa al-mukābala” başlıklı el yazması, el-Harezmi’nin el-cebir (al-jabr)’ine çok benzer, aynı zamanda hatta belki ondan daha erken de yayımlanmış olabilir.