Gençlik İlk/Ortaokulu-Rehberlik

REHBERLİK NEDİR?

• Bireyin kendini tanıması, anlaması, kabul etmesi, kendinde var olan güç ve potansiyel ile, ilgi ve yeteneklerinin farkına varabilmesidir.
• Çevresindeki olanakları fark etmesi, çevresinde kendine uygun fırsatları görebilmesidir.
• Sağlıklı kararlar verebilmesi, bireyin özelliklerine(yetenek, ilgi, değer, kişilik) uygun seçimler yapabilmesidir.
• Kendini gerçekleştirmesi, bireyin doğuştan getirdiği ve sonradan kazandığı birtakım gizli güçlerini yani potansiyelini ortaya çıkarabilmesidir.
• Yaşadığı toplumla uyumlu olma, bireyin yaşadığı topluma körü körüne bağlanmaması ve her şeyi şartsız bir şekilde kabul etmemesidir. Toplum içinde kendini iyi bir şekilde ifade edebilmesidir.
• Bilimsel, sistematik ve profesyonel bir yardım sürecidir.
• Sadece sorun odaklı değil geniş kapsamlıdır. Çeşitli işlevleri vardır.

1. Uyum Sağlayıcı Rehberlik: Bu rehberlik işlevi ile hem uyum sıkıntısı yaşanmayan bir okul hem de çevresiyle uyum problemi yaşamayan bireylerin var olması amaçlanmaktadır. Bireyin kendisiyle ve çevresiyle barışık olması sosyal uyumunu da ortaya çıkaracaktır. Uyum sağlayıcılık, bir güçlüğü, sıkıntısı ya da uyum bozukluğu olan bireylerin davranışlarının nedenlerini belirlemek ve uyumlu yeni davranışlar göstermesi konusunda gerekli çalışmalar yapmakla ilişkilidir.

2. Önleyici Rehberlik: Problem durumu ortaya çıkmadan sunulan rehberlik hizmetidir. Problem ortaya çıkmadan ya da ortaya çıkma ihtimali olan problemleri engellemeye dönük hizmetlerle ilişkilidir. Öğrenci ailelerine yönelik ergenlik dönemi çocuklarla ilişkiler ve iletişim konuları çalışmaları, öğrencilerin madde kullanmaya başlamaması için bir takım seminerler ve öğrenciyi bilgilendirmeye dönük faaliyetler buna örnek gösterilebilir.

3. Çare Bulucu(İyileştirici-Düzeltici) Rehberlik: Çare bulucu rehberlik, sorunların ve istenmeyen davranışların ortadan kaldırılmasına yardımcı olmak için yapılan çalışmaları kapsar. Örnek; stres, tırnak yeme, utangaçlık, çekingenlik, düşük öz saygı, öfke kontrolü gibi sorunlar yaşayan bireylere yapılan rehberlik çalışmalarıdır.

4. Tamamlayıcı Rehberlik: Tamamlayıcılık okullardaki öğretim etkinliklerinin etkili ve verimli olmasının sağlanmasına yardımcı olan, rehberlikle öğretimi tamamlayan bir rol üstlenmektir. Bu işlev, rehberliğin öğretim etkinliklerini tamamlamasıdır.

5. Ayarlayıcılık Rehberlik: Rehberlikten edinilen bilgilerden öğretimin planlanmasında yararlanılması ayarlayıcılık ile ilgilidir. Rehberlik servisinin öğrencilerle yakın ilişkiler kurup öğrencilerin problemlerini, isteklerini, ihtiyaçlarını belirleyerek; elde ettikleri bilgileri eğitim planlayıcıları ve program yapımcılarına vererek daha sağlıklı, yararlı ve doğru program hazırlanmasına yönelik yaptığı çalışmalardır.

6. Yöneltici Rehberlik: Bireyi tanıma teknikleri kullanılarak bireylerin özelliklerine uygun meslek, iş, alan, bölüm, seçmeli ders, eğitsel kulüp gibi alanlara yönlendirilmesi rehberliğin yöneltici işlevi ile ilgilidir.

7. Geliştirici Rehberlik: Gelişimsel rehberlik anlayışından ortaya çıkmıştır. Rehberlik hizmetlerinin yalnızca akademik başarıyı artırma, meslek seçimi sorunları ve bunalım durumların da düzeltici-çare bulucu yardımlar biçiminde verilmesine tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bireylerin her gelişim döneminde gerçekleştirmesi gereken birtakım gelişim ödevleri vardır. Bir gelişim döneminde başarılı olamayan birey bir üst gelişim döneminde de başarılı olma ihtimali azalır. Bireylere bu gelişim ödevleriyle ilgili verilen hizmetler rehberliğin geliştirici işleviyle ilgilidir.

8. Krize Müdahale Edici Rehberlik: Beklenmedik bir durumda ortaya çıkan, yıkıcı gücü üst düzeyde olan yaşantılar söz konusu olduğunda sunulacak yardımlar bu kapsamdadır. Kriz durumuyla karşılaşan bireylere anında psikolojik yardım sunulması önemlidir. Kriz durumlarına örnek olarak şunlar verilebilir: Doğal afetler, kavga ve saldırılar, taciz ve tecavüz olayları, intihar, yakınların ölümü, servis kazaları vb.

Rehberlik Ne Değildir?

• Zorunlu olarak verilen bir hizmet değildir.
• Sihirli bir değnek değildir.
• Bireye yol gösterme işi değildir.
• Sadece sorunu olan insanlara verilen bir yardım değildir.
• Bireye acıma, bireyi kayırma, ona kol kanat germe yoktur.
• Bir disiplin işi değildir. Disiplin mekanizması değildir.
• Öğüt verme, birey adına karar verme değildir.
• Teşhis ve tedavi işi değildir.
• Bir ders değildir.

REHBERLİĞİN TEMEL İLKELERİ

1. Rehberlikte gönüllülük esastır.
2. Rehberlikte gizlilik esastır.
3. Rehberlikte özerklik esastır.
4. Bireysel farklılıklara saygı esastır.
5. Rehberliğin merkezinde birey vardır.
6. Rehberliğin temeli insancıl bir anlayışa dayanır.
7. Rehberlik hizmetleri tüm öğrencilere açıktır.
8. Rehberlik hizmetlerinde öğrenci ile ilgili herkesin ortak bir anlayış ve işbirliği içinde olması beklenir.
9. Rehberlik hizmetleri hem bireye hem de topluma karşı sorumludur.
10. Rehberlik hizmetleri yaşam boyu sunulur.
11. Rehberlik hizmetleri eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır.
12. Rehberlik uygulamaları ve rehberlik programları her okulun amaç ve ihtiyaçlarına göre değişir. Esnek bir yapıya sahiptir.

REHBERLİK HİZMET ALANLARIMIZ

Çağdaş eğitim anlayışına göre örgün eğitimin içerisinde yer alması gereken profesyonel bir hizmet grubu olan öğrenci kişilik hizmetleri kapsamında okulumuzda yapılan rehberlik hizmetleri şunlardır:

Doğrudan Öğrenciye Yönelik Hizmet Alanları

• Psikolojik Danışma: Psikolojik danışma ve rehberlik alanında lisans eğitimini tamamlamış uzman kişi tarafından sunulur. Psikolojik danışma, özellikle duygusal ve kişisel sorunların ele alındığı bir yardım türüdür. Bireyin kendini tanımasına, sorunlarının kaynaklarını fark etmesine, karar verme ve değersizlik hissi yaşanmasının önüne geçilmesine, problem çözme ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla kişiyle yüz yüze kurulan profesyonel bir yardım ilişkisidir. Okulumuzda bu yardıma ihtiyaç duyan danışanlarımız ile psikolojik danışma süreci yürütülmektedir. Kişi sayısına göre bireysel veya grupla olabilmektedir.

• Bireyi Tanıma: Bireye iyi bir hizmet vermek için bireyi en iyi şekilde tanımak önemlidir. Bu yüzden okulumuzda öğrenciyi tanımaya yönelik envanter, ölçek, anket ve form gibi çalışmalar yapılmaktadır.

• Oryantasyon: Okula yeni başlayan ilkokul, ortaokul birinci sınıf öğrencileri ve okulumuza nakil yolu ile gelen öğrencilerimize okulu(rehberlik servisi, idari kat, öğretmenler odası, kantin, kütüphane, öğrenci kulüpleri, spor tesisleri, okul kuralları vb.) ve çevresini tanıtmak amacıyla eğitim-öğretim yılının açılması ile etkinlikler düzenlenmektedir. Aynı zamanda eğitim-öğretim yılı devam ederken mevcut ara sınıflara okulumuzdaki yeni gelişmeler ve uygulamalar tanıtılmaktadır. Bütün öğrencilerimiz ve velilerimizi okul kuralları hakkında bilgilendirmek amacıyla öğrenci-veli-okul sözleşmesi taraflarca imzalanmaktadır.

• Bilgi Toplama ve Yayma: Öğrencilerimizin ihtiyaç duyduğu eğitsel, mesleki, kişisel-sosyal her türlü bilgiler öğrencilerimize sunulmaktadır.

• Yöneltme ve Yerleştirme: Öğrencilerimizi yetenek, ilgi, değer, tutum ve kişilik özellikleri dikkate alınarak uygun bir mesleğe, işe, alana, bölüme, programa, ders dışı etkinliklere, eğitsel kulüplere yönlendirmekteyiz.

• İzleme ve Değerlendirme: İzleme hizmeti; okul içi programlara ya da eğitsel kulüp ve sosyal etkinliklere katılan, başka bir okula geçiş yapan, okulu bitirdikten sonra sürekli bir işe yerleştirilen yani okulda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden yararlanan öğrencilerin uyum ve gelişim durumları hakkında bilgi edinmek için yapılan çalışmaları kapsar. Diğer hizmetlerin devamı niteliğinde olan izleme, sunulan hizmetlerin etkililiğini anlamaya dönük çalışmalar ile ilişkilidir.

• Refere(Sevk): Refere(sevk), öğrencinin yardım almak için başvurduğu branş öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni, psikolojik danışman, rehber öğretmen, okul müdürü ya da müdür yardımcısının öğrenciye yardımcı olamayacağını anladığında öğrenciyi yardım alabileceği uygun bir kişiye yönlendirme işlemidir.

Dolaylı Olarak Öğrenciye Sunulan Hizmet Alanları

• Müşavirlik(Konsültasyon): Okulumuzda, öğrenciyle ilgili bireylerin(öğretmen, veli, idareci) ortak bir rehberlik anlayışı kazanmaları, iş birliği içinde olmaları ve bu alandaki bilgi ve becerilerini artırabilmeleri için yapılan ve yapılacak olan çalışmalarda sürekli iletişim halindeyiz.

• Araştırma ve Değerlendirme: Bir okulda rehberlik hizmetlerinin etkili olabilmesi için öncelikle ne tür hizmetlere ihtiyaç duyulduğunun belirlenmesi ve bu konuda ihtiyaç belirleme çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Bu sebeple her eğitim-öğretim yılı başlarında öğrencilerimize ihtiyaç belirleme formları, problem tarama envanterleri vb. ölçek ve envanter çalışmaları yapılarak bunların sonuçlarının oluşturulması neticesinde okulumuzun rehberlik ihtiyaçları belirlenmiş olmaktadır. Ayrıca, öğrencilerimizin başarılarını olumsuz etkileyen okul içi ve dışı faktörlerin veya yetenek, ilgi ve bazı kişilik özelliklerinin belirlenmesi, çeşitli konularda psikolojik ölçme aracı geliştirmeye yönelik çalışmalar, okula uyum sorunlarının ve öğrenme güçlüklerinin saptanması gibi bilimsel araştırmalar da yapılmaktadır.

• Çevre ile İlişkiler: Bu hizmet ile öğrenciye okul çevresinde kendisine faydalı olabilecek kütüphane, spor salonu, sosyokültürel aktivitelerin yapıldığı yerler vb. hakkında bilgiler verilip bu imkânları ayarlamak ya da zararı dokunabilecek internet salonları, kafeler vb. yerlerden onu uzaklaştırmak için çalışmalar yapılmaktadır.

• Veli ile İlişkiler: Anne ve babaları eğitim sürecine katmanın veya onların desteğini almanın yolu, okulda yapılan çalışmalar hakkında onları bilgilendirip ihtiyaç duydukları konularda onlara rehberlik yapmaktan geçer. Bu amaç ile yapılan çalışmalar okul internet sayfamızın ana sayfasında ve rehberlik haberleri bölümünde yayınlanmaktadır. Rehberlik çalışmalarından verim alabilmek için rehberlik servisi, öğretmen ve veli iş birliği büyük önem arz etmektedir. Bunun için rehberlik servisi olarak velilerimizden beklentilerimiz büyüktür ve her zaman onlarla iletişime açık olduğumuzu belirtmek isteriz. Yüz yüze yapılan görüşmeler daha sağlıklı olmaktadır.

PROBLEM ALANINA GÖRE REHBERLİK TÜRLERİ

1. Mesleki Rehberlik

Mesleki rehberlik, bireylerin öncelikle kendilerini tanımaları, kendi özelliklerine uygun meslekleri seçmeleri, seçtikleri mesleklere hazırlanmaları ve mesleki yönden gelişmeleri kapsamında yapılan yardım hizmetleridir. Bu alanda okulumuzda;
• İlgi ve yetenek testleri
• Kişisel kariyer gelişim planlama
• Üst öğretim kurumları hakkında bilgilendirmeler
• Üst öğretim kurumlarını ziyaret etme
• Sosyal etkinlik ve eğitsel kulüp seçiminde birey ile görüşmeler ve yöneltme
• Hedef olarak bir meslek belirlemelerine yardımcı olma
gibi çalışmalar yapılmaktadır.

2. Eğitsel Rehberlik

Bireylerin eğitim ortamlarından en üst düzeyde istifade edebilmesi, kendi yetenek ve ilgilerine uygun bir eğitim dalı seçip ve buna göre akademik başarısını artırabilmesi için verilen yardımların tümüdür. Bu alanda okulumuzda;
• Okula uyum çalışmaları
• Okuldaki ders programı ve ders dışı etkinliklerle ilgili bilgi verme
• Öğrencilerin etkili plan yapmalarına yardımcı olma
• Eğitsel kararlar verme ve işlemler yapmaya yönelik çalışmalar
• Başarıyı engelleyen etmenleri önlemeye yönelik çalışmalar
• Sınav kaygısı ve buna yönelik gevşeme için nefes ve kas egzersizleri yapma
• Eğitime ilişkin konularda misafir konuşmacılar çağırma
• Eğitim kurumlarını ziyaret etme
• Öğrencilerimizin öğrenmeyi öğrenmelerini sağlama
• Motivasyon, zaman yönetimi, verimli ders çalışma yöntemleri gibi akademik başarı ile ilgili konularda sunumlar ve seminerler düzenleme
gibi çalışmalar yapılmaktadır.

3. Kişisel-Sosyal Rehberlik

Bireyin hem kendisiyle hem de sosyal çevresiyle ilgili gelişim ihtiyaçları ve problemleri içeren rehberlik türüdür. Bu alanda okulumuzda;
• Kendini ve başkalarını anlama
• Kendini ve başkalarını kabul etme
• Günlük yaşam becerilerini kazanma
• Aile ve toplum olgusunu kavrama
• Sağlıklı ve olumlu iletişim özelliklerini bilme
• Kişisel gelişim
• Arkadaşlık ilişkileri
• Duygusal sorunlar
• Ailevi sorunlar
• Özgüven, korku ve kaygılar
• Empati kurabilme ve olayları farklı düşünce biçimleri ile değerlendirme
gibi çalışmalar yapılmaktadır.

BİLGİLER

Anne Babaların Yaygın Tutumları Ve Bu Tutumların Çocukların Kişilik Gelişimleri Üzerindeki Kalıcı Etkileri

Anne Baba Tutumları Ve Çocuğun Kişilik Gelişimine Etkileri

İndirmek için tıklayınız…

Sınav Başarısında Ailenin Rolü

İndirmek için tıklayınız…

Etkili Anne Baba Olmak

İndirmek için tıklayınız…

Ergenlik Dönemi

İndirmek için tıklayınız…